Hastane Acil Durum Kodları ve Güvenlik Personelinin Müdahale Usulleri
Hastane acil durum kodları ilgili birimi ve personeli hastane yerleşkesi içinde meydana gelebilecek bir olaydan ya da acil durumdan bilgilendirmek ve uyarmak için kodlanmış mesajlardır.
Kodların kullanılması amacı; hastane yerleşkesi içerisinde bulunan hastaların, ziyaretçilerin yada iş takipçilerinin arasında stres ve paniği önlemek, gerekli bilgileri hastane personeline hızlı ve minimum yanlış anlama ile iletmeyi amaçlar.
Öncelikli olarak Acil Durum Kodları;
- Hastane çalışanlarını haberdar etmekte,
- Risk durumunda iletişime olanak tanımakta,
- Kısa ve net mesaj vermekte,
- Doğru müdahale için zaman kazandırmakta,
- Panik oluşmasına engel olmakta,
- Acil durumlara hazırlıklı olmayı mümkün kılmakta,
- Hasta ve çalışan güvenliğini sağlamaktadır.
Dünyada uzun süredir kod sistemleri kullanılsa da kod sistemleri oluşturulurken yan yana hastanelerde bile farklı olaylar için farklı renkler kullanılmış ve kod sistemlerinin standardize olması sağlanamamıştır.
1997’de Avustralya’da bu yöndeki ilk adımlar atılarak Australian Standard, Planning for Emergencies-Health Care Facilities kılavuzu yayımlanmıştır.
ABD’de kırmızı ve mavi kodlar, hastanelerin %90’ında benzer şekilde yangın ve erişkin resusitasyon için kullanılsa da; çocuk kaçırılması için 47, silahlı saldırgan için 61 farklı kod sistemi kullanılmıştır. 1999 yılında Güney Kaliforniya’da bir acil serviste silahlı bir saldırganın 3 kişiyi öldürmesinin ardında hastanede gri kod verilmiş, ancak saldırganın silahlı olabileceği düşünülmeden gri kod verilmiş ve tehlike bölgesinde silahlı saldırganın üzerine durumdan habersiz personel yönlendirilmiştir. Bu olayın üzerine Hospital Association of Southern California (HASC) ortak bir kod sistemi önermiş ve 2003 yılından itibaren de bu kod sistemi zorunlu tutulmuştur.
Ülkemizde hastanelerde renkli kod sistemlerinin kullanımı yakın zamanda gündeme gelmiştir. Sağlık Bakanlığı Performans ve Kalite Dairesi Başkanlığı’nın çalışmaları ile ülkemizde hizmet kalite standartları kapsamında, 2008 yılında erişkin resusitasyonu için mavi kod, 2009 yılında çocuk kaçırma için pembe kod, 2011 yılı Temmuz ayında ise sağlık çalışanına yönelik beyaz kodun da hayata geçmesi ile 3 farklı renkli kod uygulaması başlatılmıştır. Hastanelerimizde farklı renkli kod sistemleri kullanılmaması, bu konuda ülkemiz dışında yaşanan karmaşadan şimdilik bizleri uzak tutmaktadır. Halen ülkemizde mavi, pembe ve beyaz kod uygulamaları dışında ortak bir hastane acil kod sistemleri bulunmamaktadır.
Genel olarak hastanelerimizde uygulanmakta olan renk kodları ve anlamları;
Çalışanın sözel/fiziksel şiddet ve tehdide maruz kalması durumunda çalışanın güvenliğini sağlamaya yönelik uygulamaların başlatılmasını sağlayan çağrı sistemidir.
Çağrı Yapılan Renk Koduna Güvenlik Biriminin Hareket Tarzı;
Beyaz Kod Güvenlik Alarm Durumu (Dahili Telefonla 1111 Kodlanır)
Akış Planı
- Çalışan, “1111” beyaz kod çağrı numarasını telefonla arar.
- Kod öncelikle kod telefonu, kod entegrasyon ekranı (sesli uyarı ve haritasal ekran dahil) aynı anda POP UP ekranlarına düşmektedir.
- Uyarıyı alan operatör hızlı bir biçimde en yakın Özel Güvenlik Personelini telsiz ile çağrı yaparak olayın gerçekleştiği mahalli ayrıca bölgesel tanımlamalarını yaparak ivedi olarak alana yönlendirir.
- Güvenlik Vardiya Amirine ve Güvenlik Müdürüne bilgi verir.
- Bölgeye genel kolluk istenirse hastanede görevli genel kolluk ile irtibat sağlayarak bölgeye gitmesini sağlar.
- Telsiz konuşmalarından ve güvenlik kameralarından olayları takip eder.
- Olay sonrası Beyaz Kod Müdahale Formlarını tutulmasını sağlar.
- Olay ile ilgili görüntüleri CD’ye kayıt eder.
- Güvenlik vardiya amiri Beyaz Kod ikazı alır almaz bölgeye gider ve alana takviye personel yönlendirir. (Alana özelikle erkek Özel Güvenlik Görevlisi gider.)
- Devriye görevindeki personel olay mahalline gelene kadar kavga mahallindeki Özel Güvenlik Görevlisi olaya müdahale eder.
- Bölgeye giden Özel Güvenlik Personelleri şahsın etrafında yarım ay şeklinde pozisyon alır.
- Güvenlik vardiya amiri olay çıkartan şahıs ile görüşme yapar.
- Şahıs verilen talimatlara uymaz ise 5188 sayılı kanunun kendisine vermiş olduğu yetkiyi kullanır.
- Güvenlik görevlileri, olay sırasında çalışanın zarar görmemesi için gerekli olan tüm güvenlik tedbirlerini alır.
- Olay çıkartan şahıs hastane yerleşkesinden çıkıncaya kadar takibi yapılır.
- Herhangi bir adli olay vukuunda olay yerinin çevre emniyetini alarak delillerin muhafaza edilmesini sağlar.
- Taraflardan birinin şikâyetçi olması durumunda hastane görevli genel kolluk görevlisine götürülür.
- Güvenlik personeli ile çözümlenemeyen durumlarda gerekli ise genel kolluk kuvvetlerine haber verilir. Güvenlik personeli, genel kolluk kuvvetleri bölgeye intikal ettikten sonra kolluk kuvvetlerine yardımcı olur, olayları ilgili kişilere gördüğü kadarıyla aktarır, gerekirse savcılıkta ifade verir ve şahitlik yapar.
- Beyaz Kod Müdahale Formları tutulur.
Acil yaşam desteği gerektiğinde (kalp ve solunum durması) bir hastanın hızlı ve güvenli biçimde, eğitimli ve deneyimli personel tarafından, kalp ve solunum sistemine müdahale ile canlandırılmasını sağlamaya yönelik bir çağrı sistemidir.
Çağrı Yapılan Renk Koduna Güvenlik Biriminin Hareket Tarzı;
Mavi Kod Güvenlik Alarm Durumu (Dahili Telefonla 2222 Kodlanır)
Akış Planı
- Temel yaşam desteği sürerken başka bir personel olayın meydana geldiği birimden “2222” mavi kod çağrı numarasını telefonla arar.
- Kod öncelikle kod telefonu, kod entegrasyon ekranı (sesli uyarı ve haritasal ekran dahil) aynı anda POP UP ekranlarına düşmektedir.
- Hastanede bulunan Mavi Kod ekibi olaya müdahale eder. Mavi kod ekibi olaya müdahale etmez ise ikaz edilerek olay bölgesine gitmesi sağlanır.
- Uyarıyı alan operatör hızlı bir biçimde en yakın mahaldeki güvenlik personelini yönlendirerek mavi kod ekibinin işini en rahat biçimde yapmaları için güvenlik önlemlerini alır.
- Mavi kod gereksinimi olmayan durumlarda ya da gereksiz yere bu sistemi devreye sokan kişi veya kişilere cezai işlem uygulanır.
- Yoğun bakım ünitelerinde mavi kod verilmemektedir.
- Telsiz konuşmalarından ve güvenlik kameralarından olayları takip eder.
- Güvenlik Olay Tutanağı ve Kayıt Formunun tutulmasını sağlar.
- Alanın güvenliğini sağlayarak sağlık personelinin uygun ortamda hastaya müdahalesi sağlanır.
- Mavi Kod Ekibi olay mahalline gelene kadar hastanın yanından ayrılmaz.
- Sağlık personeli gelinceye kadar hastanın emniyetini alarak uygun pozisyonda beklemesini sağlar.
- Gelen sağlık timinin hastaya rahat müdahalesi için gerekli çevre emniyetini alır.
- Kalabalık varsa uzaklaştırır.
- Yoğun bakım ünitelerindeki mavi kod olaylara müdahale etmez.
- Hastanın EX olması durumunda Morg’a kadar refakat eder.
- Mavi Kod sonrası “Güvenlik Olay Tutanağı ve Kayıt Formu” tutar.
Hastane içerisinde çocuk kaçırılması veya kaybolması durumlarını önlemek ve güvenliğini sağlamaktır.
Hastanemizde alınan tüm önlemlere rağmen yatan bebek/ çocuk hastaların kaçırılmaları, kaybolmaları durumunda kullanılan bir koddur.
Çağrı Yapılan Renk Koduna Güvenlik Biriminin Hareket Tarzı;
Pembe Kod Güvenlik Alarm Durumu (Dahili Telefonla 3333 Kodlanır)
Akış Planı
- PEMBE KOD” anonsunu alan Güvenlik Personeli belirlenen noktalara; olay yeri, Hastane bahçe giriş-çıkış kapıları, Hastane giriş-çıkış kapıları, asansör kapıları, Servislere giriş-çıkış kapıları, Kadın Doğum Salonu, Kadın Hastalıkları Servis kapıları, Acil Servis kapılarına ve diğer giriş-çıkış kapılarına ulaşırlar ve kapıları kapatırlar. Yangın çıkışlarını ve otoparkı kontrol altına alırlar.
- Belirlenen noktalardaki Özel Güvenlik Personeli olay zamanı bebekli/çocuklu kişilerin hastane dışına çıkmasına engel olur ve eşkale uygun kişileri toplanma alanına (giriş Güvenlik Birimi) yönlendirir.
- CCTV geçmişe dönük ve sahadaki kameraları incelemeye başlamış ve hastane polisine bilgi vermiştir.
- Yeni doğan bölümünde;
- Kurulu olan sisteme (ZKR) Anne ve bebeğe etiketleme yapılır.
- Bebeğin kapılara 3 metre yaklaşması sonucu sistem bunu kaçırma olarak algılar ve devreye girer.
- Bunun akabinde CCTV’ye pembe kod olarak düşer aynı anda bölge haritası(entegrasyon bilgisayarı) bölgeyi işaretleyerek operatörü sesli olarak uyarır.
- Sistemin devreye girmesi ile birlikte tüm bölgelerdeki kayar kapılar ve yangın çıkış kapıları otomatik kilitlenerek giriş ve çıkışları engeller; aynı zamanda kodu alan vardiya sorumlusu tüm güvenlik personellerini uyarır ve tüm girişleri kapatarak giriş ve çıkışları engeller. Operatör olayın bitiminin teyidini aldıktan ve emin olduktan sonra entegrasyon ekranından kapıları aç butonlarını kullanarak kapıların tekrar açık pozisyona geçmesini sağlar.
- Olay sonrası Pembe Kod Müdahale formlarının tutulmasını sağlar.
- Olay ile ilgili görüntüleri CD’ye kayıt eder.
- Güvenlik amiri pembe kod ikazını alır almaz güvenlik görevlilerini en hızlı şekilde gerekli noktalara sevk eder.
- Özel Güvenlik Personeli hastanenin giriş-çıkış kapılarını, ACK kapılarını, yangın çıkışları ve otoparkın giriş/çıkışlarını kontrol atına alır.
- Tüm noktalardaki güvenlik personeli her ne şekilde olursa olsun bebekli veya çocuklu kişilerin hastane dışına çıkmasına engel olur.
- Olay yerine giden Özel Güvenlik Personeli olay yerinde kalır ve Polis gelene kadar ki süreçte olay yerine kimseyi yaklaştırmaz.
- Özel Güvenlik Personeli kaçırılan bebeğin bulunması için alanda aşağıdan yukarıya doğru arama başlatır.
- Olay yerine giden Özel Güvenlik Görevlisi alanda görevli hemşire ile birlikte arama yapar.
- Özel Güvenlik Görevlisi çocuğu kaçıran şahsı bulduğunda takviye ekip gelinceye kadar şahsı oyalar.
- Şahsın çocuğa zarar vermemesine çok dikkat eder.
- Gerekirse alana psikiyatri doktoru çağrılır.
- Çocuk şahıstan alınarak sağlık personeline teslim edilir.
- Çocuğu kaçıran şahıs hastane polisine teslim edilir.
- Pembe Kod Müdahale Formlarını tutar.
Herhangi bir yangın tehlikesi halinde, yangına en hızlı şekilde müdahale edilerek oluşabilecek tehlikeleri en aza indirmek ve/veya önlemek amacıyla hazırlamış acil uyarı kodudur.
Çağrı Yapılan Renk Koduna Güvenlik Biriminin Hareket Tarzı;
Kırmızı Kod Güvenlik Alarm Durumu (Dahili Telefonla 4444 Kodlanır)
Akış Planı
- Yangını ilk fark eden personel “4444” Kırmızı kod çağrı numarasını telefonla arar.
- CCTV’de bulunan yangın paneli(flow switch-yangın butonu-yangın dedektörü-ameliyathane akp ekran yangın butonu)şeklinde sisteme veye kod telefonu, entegrasyon ekranları (sesli uyarı ve haritasal yönlendirme) POP UP ekranları uyarı gelmektedir.
- Uyarıyı alan operatör en yakın özel güvenlik personelini bölgeye yönlendirerek olası durumu takip ederek bölgede önlem alınır.
- Olay mahalline yetkisiz girişleri kapatır.
- Olay mahallinde yangın durumu tespit edilirse insanların panik havası yaratmadan bölgesel tahliye sağlanır.
- Hastanenin tahliyesi HAP planı kapsamında yürütülür.
- Yangının durumuna göre hastane yetkilileri bilgilendirdikten sonra itfaiye ve sağlık yetkililerine ivedi şekilde bilgi verilir.
- Telsiz konuşmalarından ve güvenlik kameralarından olayları takip eder.
- Olay sonrasında Kırmızı Kod Müdahale Formu tutulur.
- Olay ile ilgili görüntüleri CD’ye kayıt eder.
- Alana gelen güvenlik ekibi ilk önce kendi emniyetini alarak yaralı, baygınlık geçiren personel var ise alandan güvenli bir bölgeye götürür.
- Yangın söndürme ekibi gelinceye kadar alanda bulunan yangın söndürücüleri kullanarak yangına müdahale eder.
- Alana geliş ve gidişler ACK’lardan yapılır. Asansörler kesinlikle kullanılmaz. Kullanmak isteyenler engellenir.
- Alanın giriş ve çıkışlarını kapatarak yetkisiz girişler önlenir.
- Alanın genel koordinesi yangın ekibi gelinceye kadar güvenlik ekibince sağlanır.
- Tesise dışarıdan gelecek yangın söndürme ekiplerine gereken yönlendirme ve yardımı yapar.
- Olay sonrasında Kırmızı Kod Müdahale Formlarını tutar.
Hastanede meydana gelebilecek silahlı saldırı ya da tehdit durumlarında diğer kişilerin olay yerine girişlerini engellemek ve güvenliği sağlamaktır. Hastanesi’nde bulunan hasta, hasta yakını ve hastane çalışanlarının silahlı saldırı ya da tehdide maruz kalmaları halinde güvenlik birimlerini harekete geçirmek için verilen alarmdır.
Çağrı Yapılan Renk Koduna Güvenlik Biriminin Hareket Tarzı;
Gri Kod Güvenlik Alarm Durumu (Dahili Telefonla Güvenlik Merkezini arar)
Akış Planı
- CCTV tarafından en yakın güvenlik personeli bölgeye yönlendirilir ve Güvenlik Vardiya Amirine/ Güvenlik Müdürüne bilgi verilir.
- Hastane polisi veya 155 aranarak hastaneye genel kolluğun gelmesini sağlar.
- Olası yaralanmalara karşı sağlık ekibini bölgeye gitmesini sağlar.
- Silahlı saldırı gerçekleşmişse yaralı kişiye müdahale etmek üzere en yakın klinik/poliklinik’ten bir hekim çağırılarak ilk müdahalenin yapılması sağlanır.
- Telsiz konuşmalarından ve güvenlik kameralarından olayları takip eder.
- Güvenlik Olay Tutanağı ve Kayıt Formunun tutulmasını sağlar.
- Olay ile ilgili görüntüleri CD’ye kayıt eder.
- Olaya müdahale edecek personel hızla olay yerine gider.
- Güvenlik vardiya amiri bölgeye takviye ekibin sevk edilmesini sağlar ve alana
- Alanın boşaltılması sağlanır.
- Olay yerine giriş ve çıkışlar kapatılarak bölgeyi emniyete alır.
- Genel kolluğun bölgeye gelmesi için zaman kazılmaya çalışılır.
- Genel Kolluk gelmeden olaya kesinlikle müdahale edilmez.
- Son çare müdahale gerekirse kendi emniyetini ve gerekli önlemleri alarak 5188 sayılı kanunun kendisine vermiş olduğu yetkiye göre olaya müdahale eder.
- Güvenlik Olay Tutanağı ve Kayıt Formu tutar.
Hastanede ve hastane çevresinde, bomba tehdidi oluşturabilecek herhangi bir şüpheli paket / çanta vb. fark edilmesi durumunda paketin bulunduğu bölgenin ve çevresinin güvenliğini sağlamaktır.
Çağrı Yapılan Renk Koduna Güvenlik Biriminin Hareket Tarzı;
Siyah Kod Güvenlik Alarm Durumu (Dahili Telefonla Güvenlik Merkezini arar)
Akış Planı
- CCTV tarafından en yakın güvenlik personeli bölgeye yönlendirilir ve Güvenlik Vardiya Amirine/ Güvenlik Müdürüne bilgi verilir.
- Hastane polisi veya 155 aranarak hastaneye genel kolluğun gelmesini sağlar.
- Olası yaralanmalara karşı sağlık ekibini bölgeye gitmesini sağlar.
- Riskli bölge yakınlarındaki çabuk alev alan maddeler bölgeden uzaklaştırılması sağlanır.
- Hastanenin tahliyesi söz konusu olacak ise HAP planı kapsamında yürütülür.
- Olası yangının durumuna göre hastane yetkilileri bilgilendirdikten sonra itfaiye ve sağlık yetkililerine ivedi şekilde bilgi verilir.
- Olay yerine ulaşan emniyet güçlerine ve bomba imha ekiplerine gerekli destek verilir.
- Güvenlik Olay Tutanağı ve Kayıt Formunun tutulmasını sağlar.
- Olay ile ilgili görüntüleri CD’ye kayıt eder.
- Şüpheli paketin bomba olabileceğini düşünerek, gereksiz paniğe sebep vermeden hareket edilir.
- Soğukkanlı ancak temkinli davranılır.
- Çevresine güven verir.
- Kesinlikle pakete dokunmaz, kimseye dokundurtmaz, yerini ve şeklini değiştirmeye çalışmaz.
- Meraklı kişilerin olay yerine giriş ve çıkışları önlenir.
- Alanın girişlerinin kapatılmasını sağlanır.
- Panik yapmadan şüpheli paketin bulunduğu bölgedeki insanları güvenli bir şekilde ve derhal uzaklaştırır.
- Olay yerinde ikinci bir şüpheli paket olup olmadığı yönünde belirleyici kontroller yapar.
- Riskli bölge yakınlarındaki çabuk alev alan maddeler bölgeden uzaklaştırılır.
- Olay yerine ulaşan emniyet güçlerine ve bomba imha ekiplerine gerekli destek verilir.
- Olay sonrası “Güvenlik Olay Tutanağı ve Kayıt Formu” tutar.
Kitle imha silahlarının kullanımı veya kimyasal, biyolojik, nükleer ve radyolojik kazalar neticesinde kontamine olarak hastaneye başvuran hastaları en sistemli ve hızlı şekilde dekontamine etmek ve gerekli tıbbi desteği sağlamaktır.
Çağrı Yapılan Renk Koduna Güvenlik Biriminin Hareket Tarzı;
Turuncu Kod Güvenlik Alarm Durumu (Dahili Telefonla Güvenlik Merkezini arar)
Akış Planı
- KBRN atağı sonrası, hastanenin tüm girişleri kontrol altına alınmasını ve hastaneye başvuran tüm hastaların Acil Servis’e yönlendirilmesini ister.
- KBRN atağının ardından Acil Servis’e başvuran hastaların dekontaminasyon işlemi yapılmadan kesinlikle Acil Servis içerisine alınmaması ikaz eder.
- Personelden uygun sınıfta koruyucu elbise, maske, eldiven vb. kişisel koruyucu malzemelerin giyilmesini ister.
- Güvenlik Olay Tutanağı ve Kayıt Formunun tutulmasını sağlar.
- Acil Servis dış girişinde hastaların kabulü için kontrol noktası oluşturur.
- Kişisel Koruyucu Donanım giyer.
- Hastane girişlerini kapatarak sadece Acil bölgesinden girişe izin verilir.
- Acil servis içinde kimyasal zehirlenme tespit ederse;
- Kimseyi alandan dışarı çıkarmaz,
- Alana kimseyi sokmaz,
- Alanda bulanan herkesi Dekontaminasyon istasyonuna götürür.
- Olay sonrası “Güvenlik Olay Tutanağı ve Kayıt Formu” tutar.